Czy konieczne jest stosowanie ograniczników przepięć w systemach CCTV? Zgodnie z koncepcją strefowej ochrony odgromowej i przepięciowej, znanej jako Lightning Protection Zone (LPZ), identyfikuje się obszary o różnym poziomie narażenia na wyładowania atmosferyczne i przepięcia. Norma PN-EN 62305 określa zasady ochrony przed piorunowym impulsem elektromagnetycznym (LEMP) w budynkach, co jest kluczowe, ponieważ urządzenia elektryczne i elektroniczne mogą być narażone na udary o różnych kształtach i amplitudach, wywołane zarówno przez bezpośrednie wyładowania, jak i dochodzące pośrednio przez linie zasilające i transmisyjne.
Strefowa ochrona odgromowa w systemach monitoringu wizyjnego dzieli przestrzeń instalacyjną na strefy o zróżnicowanym poziomie zagrożenia, stosując odpowiednie środki ochronne w każdej z nich, aby minimalizować ryzyko uszkodzenia sprzętu takiego jak kamery, przełączniki sieciowe, czy infrastruktura teletechniczna. Ograniczniki przepięć są dobierane w zależności od stopnia ryzyka w danej strefie (więcej na temat różnic pomiędzy skutecznością ochronników przepięciowych tutaj >>).
Strefy ochrony odgromowej są klasyfikowane na różne poziomy ryzyka przepięciowego i elektromagnetycznego, co pozwala na adekwatne zastosowanie środków ochronnych w zależności od stopnia zagrożenia. Strefy te to:
Strefa ochrony odgromowej 0A (LPZ 0A) - jest to zewnętrzna strefa, w której zagrożenie jest wywołane bezpośrednim wyładowaniem piorunowym i jego całkowitym polem elektromagnetycznym. Urządzenia w tej strefie mogą być narażone na przepływ całkowitego prądu udarowego pioruna. Ochrona w tej strefie jest realizowana na najwyższym poziomie, z wykorzystaniem serii EXT. Przykłady urządzeń w tej strefie to kamery zamontowane na masztach czy elewacjach bez dodatkowej ochrony odgromowej.
Strefa ochrony odgromowej 0B (LPZ 0B) - również jest to zewnętrzna strefa, ale chroniona przed bezpośrednim uderzeniem pioruna, gdzie zagrożenie stanowi jedynie całkowite pole elektromagnetyczne pioruna. Urządzenia w tej strefie mogą być narażone na przepływ częściowego prądu piorunowego, z ochroną realizowaną na poziomie serii PRO. Przykłady obejmują kamery pod zadaszeniem, które są chronione przez zwody.
Strefa ochrony odgromowej 1 (LPZ 1 i wyższe) - to wewnętrzne strefy, w których prądy udarowe są tłumione na granicach stref. Pole elektromagnetyczne pioruna może być stłumione przez ekranowanie pomieszczeń. Ochrona w tych strefach jest realizowana na poziomie serii ECO. Przykłady urządzeń to kamery wewnętrzne blisko wejść przewodów sygnałowych z zewnątrz budynku.
W każdej z tych stref stosuje się specyficzne dla niej ograniczniki przepięć, które minimalizują ryzyko uszkodzenia sprzętu i zapewniają ciągłość pracy systemu. W wyższych strefach prądy udarowe mogą być dalej ograniczone poprzez podział prądu, ekranowanie oraz dodatkowe ograniczniki przepięć.
Ograniczniki przepięć pełnią kluczową rolę w ochronie systemów CCTV, nie tylko w przypadku kamer, ale również przy przełącznikach sieciowych, które często zasilają kamery za pomocą metody Power over Ethernet (PoE). W celu skutecznej ochrony przed przepięciami oraz zakłóceniami elektromagnetycznymi, konieczne jest zastosowanie dwóch ochronników – po jednym na każdym końcu przewodu, jak najbliżej chronionych urządzeń. Jest to najbardziej efektywna metoda ochrony, zapewniająca stabilność i bezpieczeństwo działania systemów monitoringu wizyjnego.
Korzyści ze stosowania ochronników na obu końcach przewodu obejmują:
Wpływ impulsowego pola elektromagnetycznego na urządzenia elektryczne i elektroniczne wymaga stosowania odpowiednio dobranych urządzeń ochronnych. Norma PN-EN 62305-4 podkreśla potrzebę systematycznego podejścia do ochrony przeciwprzepięciowej, obejmującego zarówno linie elektroenergetyczne, jak i linie sygnałowe. Zastosowanie kompleksowej ochrony, włączając ograniczniki przepięć, ekranowanie przewodów i odpowiednie uziemienie, znacząco zwiększa niezawodność systemu monitoringu oraz minimalizuje ryzyko awarii.